Esfandiar Rahim Mashaí

De Wikipedia
Esfandiar Rahim Mashaí
First Vice President of Iran (en) Traducir

17 xunetu 2009 - 25 xunetu 2009
Vida
Nacimientu Ramsar (es) Traducir[1]16 de payares de 1960 (63 años)
Nacionalidá Bandera de Irán Irán
Estudios
Estudios Isfahan University of Technology (en) Traducir
Oficiu políticu, inxenieruoficial d'intelixencia
Creencies
Relixón islam
Partíu políticu Alianza de Constructores del Irán Islámico (es) Traducir
Cambiar los datos en Wikidata

Esfandiar Rahim Mashaí (16 de payares de 1960Ramsar (es) Traducir) ye un políticu iranín, íntimu y conseyeru del Presidente d'Irán Mahmud Ahmadineyad.[2] Foi direutor de Presidencia d'Irán ente 2009 y 2011 y vicepresidente d'Irán mientres una selmana en 2009 hasta la orde de la so destitución pol xefe d'estáu Alí Jamenei, con quien caltién una agafada rivalidá política.[3] Mientres el segundu mandatu presidencial de Ahmadineyad atropó numberosos cargos na alministración iranina y escúchase el so nome como posible candidatu pa la eleición presidencial de 2013.[4]

Rahim Mashaí espertó de manera reiterativo les crítiques de los relixosos conservadores por supuestos enclinos «tresmanaes».[5][6] Mashaí foi calificáu como relixosu y nacionalista iranín, con un discursu sofitáu en referencies del Irán preislámico refalgaes pola facción osulgarâyân («principialistas») de la sociedá política iranina.[7] Tamién lo describió como pragmáticu o conservador moderáu, «lliberal n'asuntos culturales y sociales».[8]

Primeros años[editar | editar la fonte]

Esfandiar Rahim Mashaí nació, fíu d'un home de negocios, en payares de 1960 en Mashá, una aldega cercana a Ramsar –na provincia de Mazandarán, a veres del mar Caspiu–. Na so adolescencia yera un bon recitador del Corán y de gloriadores rituales en cofraderíes relixoses de la rexón sobre la familia de Mahoma, según la tradición islámica duodecimana. Oficiando como «conferenciante» dende los 15 años, a los 18 que tenía cuando trunfó la Revolución islámica yera yá un orador consolidáu y convirtióse en pivós de l'actividá revolucionaria de Ramsar, convocando manifestaciones, redactando proclames, coordinando a les cofraderíes, distribuyendo les declaraciones del ayatolá Jomeiní y entamando les ceremonies d'oración.[9]

Actividaes ente 1978 y 2005[editar | editar la fonte]

Esfandiar Rahim Mashaí nun tien antecedentes policiales so la dinastía Pahlavi, anque él mesmu afirma haber corríu riesgu de ser deteníu pola SAVAK en repitíes ocasiones.[9] Llicencióse n'Inxeniería electrónica na Universidá Teunolóxica de Ispahán,[10] de la que participaba nes actividaes d'intelixencia de les milicies basiyíes del centru Masŷed ol-Mahdí d'Ispahán. Integró asina los servicios d'intelixencia creaos polos Guardianes de la Revolución y ocupóse nesti campu en Ramsar, participando tamién como asistente en misiones en Curdistán a iniciativa del xeneral Mohammad Reza Naghdí, tando'l país en guerra con Iraq. Foi operando como axente de seguridá en Makú (Azerbaixán Occidental qu'entró en contautu con Mahmud Ahmadineyad, daquella comandante na rexón. En instituyéndose el ministeriu d'Intelixencia en 1984, Mashaí ocupó'l cargu de Responsable d'organización de la estratexa estatal de la República Islámica a cuenta de los curdos iraninos».[11]

De siguío, treslladar al ministeriu del Interior, asumiendo la Direición xeneral d'asuntos sociales sol ministru Alí Mohammad Beshâratí, d'Akbar Hashemí Rafsanyaní, y cola eleición del presidente Mohammad Jatamí pasó a la direición de Radiu Payâm, d'onde se treslladó dempués a l'alcaldía de Teḥrán –dirixida por Ahmadineyad– como direutor de Radio Teḥrán, conseyeru d'asuntos sociales y culturales y presidente del Institutu d'Arte y Cultura de la municipalidá.[12][13] En 1997, Rahim Mashaí participó na fundación del Institutu d'Estudios Científicos[14] del ministeriu d'Intelixencia, ocupáu principalmente n'investigaciones y preparación d'estratexes relatives a la cuestión étnico y nacional d'Irán. Dende finales de los ochenta, Mashaí foi amás direutor de la revista mensual en llingües curdes soraní y kurmanŷí Sarwa, de distribución internacional.[9]

Primer mandatu presidencial de Ahmadineyad (2005-2009)[editar | editar la fonte]

Funciones[editar | editar la fonte]

Tres l'accesu a la xefatura del gabinete ministerial de Mahmud Ahmadineyad en 2005, Esfandiar Rahim Mashaí pasó a ser un influyente miembru del equipu executivu.[15] Foi-y encargada la direición del Institutu del Patrimoniu Cultural, Artesanía y Turismu,[16] ente bon númberu d'otros cargos: presidente del Centru Nacional de la Mundialización dende'l 31 d'avientu de 2007, delegáu del Presidente d'Irán nel Conseyu Cimeru pa los Asuntos de los Emigrantes Iraninos, miembru del Conseyu de Supervisión de la radiotelevisión estatal IRIB, secretariu de la comisión de Cultura del Executivu d'Irán, miembru de les comisiones d'Economía y Cultura del executivu y presidente del Comité Cimeru pal Proyeutu de gasoducto Irán-Paquistán.

Discutinios[editar | editar la fonte]

Dende'l primer mandatu presidencial, ciertes declaraciones de Mashaí amenaron numberoses crítiques ente la clase política iranina. Declaraciones tales como «La era del islamismu terminó. En realidá nun s'acabó, pero emponer escontra'l so fin»;[17] «n'Irán, l'usu del hiyab ye llibre y dende el gobiernu nun s'exerz presión dalguna pa utilizalo»;[18] «torgar les muestres d'allegría ye un insultu al islam y usar el color negru (na ropa) ye desaconsejable»;[19] «Azerbaixán Occidental, Ilam y Kermanshah pertenecen a Curdistán, que'l so pueblu ye'l meyor de los pueblos iranios»;;[18] «en dos años, Alí Jamenei y Ahmad Yannatí yá nun van tar equí pa torgar candidatures a la presidencia de la república»;[20] «como nun entienden la música, dicen que ye haram»;[21] «20 millones de persones de los 24 que votaron a Ahmadineyad odien el sistema políticu (nezâm)»;[22] «si esaniciar al ser humanu, Dios esaniciar por sigo solo»[23] «la denominación “Golfu Pérsicu” o Mar de Persia empezó a atopase n'Oriente Mediu dende hai 30 millones d'años, a midida que formábense les primeres civilizaciones proto humanes».[24] Revesosa foi tamién, nel primer añu de la so presencia nel executivu, la so asistencia en Turquía a la inauguración de la Conferencia de Turismu de Países Islámicos, na que s'executó un espectáculu de varis bailles rexonales femeninos, espublizándose'l videu nel iviernu de 2007.[25]

Declaraciones sobre Israel[editar | editar la fonte]

El 19 de xunu de 2008, Mashaí fixo declaraciones n'apariencia favorables a l'amistá d'Irán con «el pueblu d'Estaos Xuníos ya Israel»[26] en contradicción cola posición del gobiernu iranín, que nun reconoz al estáu xudíu, al que considera integralmente como un réxime d'ocupación de Palestina y un preséu de colonialismu occidental n'Oriente Mediu.[27] Les declaraciones motivaron numberoses protestessobremanera de 200 parllamentarios incluyíu Alí Lariyaní.[28] Mashaí reafitar na so postura provocando protestes y manifestaciones ante l'Institutu del Patrimoniu Cultural de les asociaciones estudiantiles islámiques[29] y del Basiŷ de la Universidá de Teḥrán.,[30] rematando na reprobación pol ayatolá Jamenei, Líder Supremu d'Irán, quien punxo sicasí fin al episodiu pidiendo a los críticos que cesaren nes sos reclamaciones de dimisión en recibiendo tamién Mashaí un discretu sofitu per parte de Ahmadineyad.[31] Aun así, n'ochobre del mesmu añu Mashaí efeutuó declaraciones en La Meca nel sentíu de que «la eliminación del réxime sionista tien de convertise n'oxetivu internacional», declaraciones que motivaron protestes formales del gobiernu israelín ante'l secretariu de la ONX, Ban Ki-moon.[32]

Crítiques a la xestión del patrimoniu cultural[editar | editar la fonte]

Ente les crítiques recibíes por Mashaí pola so xestión al frente del Institutu del Patrimoniu Cultural iranín, cúntense los posibles daños causaos pola presa del ríu Sivand, 95 quilómetros al noroeste de Shiraz –construyida col beneplácito final del Institutu–, a los restos arqueolóxicos de Pasargada, y en particular a la balta de Ciro el Grande;[33] la incapacidá pa recuperar miles d'inscripciones cuneiformes en persa antiguu sobre tablillas de magre de dómina aqueménida de museos estauxunidenses, ente ellos el de la Universidá de Chicago, confiscadas en compensación pola supuesta implicación del estáu iranín na esplosión d'una bomba de Hamás en Xerusalén el 4 de setiembre de 1997;[34] la prohibición impuesta a los directivos y espertos del Institutu d'entrevistase colos medios de comunicación, llindando esi llabor al serviciu de rellaciones públiques; el robu d'un manuscritu del Canon médicu d'Avicena en Hamadán y el so ocultamiento;;[33] la destrucción d'una inscripción aqueménida descubierta na primavera de 2008 na isla de Jark, que documentaba l'usu llocal de la denominación Golfu Pérsicu» dende l'Antigüedá[9] y l'incapacidá pa torgar el trazáu del metro de Ispahán sol históricu bulevar Chaharbagh.[35] En términos práuticos, la so iniciativa más contestada foi l'intentu de fundir l'Institutu d'Haiŷŷ y Pelegrinaxe[36] col Institutu del Patrimoniu Nacional, fusión albortada por orde del ayatolá Jamenei a principios de mayu de 2009.[37]

Segundu mandatu presidencial de Ahmadineyad (2009-2013)[editar | editar la fonte]

Designación atayada como vicepresidente primero[editar | editar la fonte]

El 17 de xunetu de 2009, Mahmud Ahmadineyad, en trunfando nos sos segundos comicios presidenciales, anunció la designación de Esfandiar Rahim Mashaí como vicepresidente primer nun momentu en que les acusaciones de fraude eleutoral sumíen a Irán nuna grave crisis política que llevaba al ex-presidente Mohammad Jatamí a reclamar una ratificación por plebiscitu de la resultancia de la eleición.[38] La designación amenó les crítiques de sectores conservadores, de la milicia revolucionaria, del ayatolá Ahmad Jatamí –jatib de la Universidá de Teḥrán–, del diariu estatal Keyhán, etc. El diputáu reformista Dariush Ghanbarí calificó la designación de «declaración de guerra al parllamentu», que'l so presidente Alí Lariyaní díxose «conmocionáu».[39] A otru día, el Líder Supremu Jamenei órdenó que s'anulara la designación y Ahmadineyad, tres intentos de defendela en que fizo aponderamientos sobre'l so conseyeru[40] y enfrentamientos dialécticos col ex-ministru d'Intelixencia Mohsení Eyeí y el de Cultura y guía islámica Saffar Harandí,[41] acabó venciendo y el día 24 de xunetu, Mashaí arrenunció.[42]

Funciones[editar | editar la fonte]

Pocos díes dempués del apartamientu de la vicepresidencia primera, Ahmadineyad designó a Esfandiar Rahim Mashaí como xefe de gabinete de la presidencia y destituyó a Mohsení Eyeí y amenació con faer igual con Saffar Harandí, que dimitió él mesmu.[41] Nes selmanes y meses siguientes, Mashaí recibió numberosos cargos (más de la quincena),[43] calteníes entá tres la so dimisión a la cabeza de la institución presidencial.[44] Les funciones acumulaes entienden: presidente de la secretaría del Movimientu de Países Ensin Alliniar (dende'l 1 d'avientu de 2012),[4] xefe de gabinete del presidente (25 d'agostu de 2009-1 d'avientu de 2012); representante especial del presidente de la república pa la manera d'execución de les competencies del gabinete de ministros sobre asuntos petroleros (dende'l 22 de setiembre de 2009); presidente del Conseyu de Coordinación de les Zones de Llibre Comerciu d'Irán,[45] (dende'l 22 d'ochobre de 2009); secretariu de la comisión de Cultura del gabinete iranín (dende'l 10 d'avientu de 2009);[46] presidente del Grupu de Mozos Conseyeros de la Presidencia d'Irán (dende'l 25 de marzu de 2010); responsable de la designación del direutor executivu del Fondu Mehr del Imam Rezá;[47] responsable de control y supervisión del Centru d'asuntos xurídicos internacionales de la presidencia de la república; responsable plenipotenciario del presidente de la república nel Comité central de Râhiân-y Nur;[48] presidente del Grupu de Trabayu de Pelegrinaxes y Cultura del Imam Reza;[49] miembru del Conseyu cultural del gobiernu iranín; presidente del Comité Cimeru pal Proyeutu de gasoducto Irán-Paquistán; representante del presidente de la república nel Conseyu de supervisión de la radiotelevisión iranina; delegáu presidencial nel Conseyu Cimeru pa los Asuntos de los Emigrantes Iraninos,[50] presidente del Centru Nacional de la Mundialización,[51] miembru de la Comisión d'Economía del gobiernu iranín; presidente del Conseyu d'Información del Gobiernu d'Irán[52] y representante especial del presidente d'Irán pa los asuntos d'Oriente Mediu.[43]

Enfrentamientu colos partidarios del Líder Supremu y detención d'aliaos políticos[editar | editar la fonte]

Tres la reposición de Heidar Moslehí nel cargu de ministru d'Intelixencia pol ayatolá Jamenei na primavera de 2011 y los 11 díes d'ausencia de Ahmadineyad del puestu de presidente, Mashaí y los aliaos políticos de Ahmadineyad, designaos como «corriente esviada»[53] fueron oxetu de numberosos ataques per parte de gran parte de la clase política iranina, inclusive ente anteriores partidarios de Ahmadineyad.

Mashaí foi acusáu de corrupción,[54] de caltener rellaciones con Estaos Xuníos[55] ya Israel, con geomantes, atrapadores de yinns, faquires,[56] de misticismu, de preparar un fraude eleutoral nes eleiciones parllamentaries de 2012,[57] d'alicar la cultura del Irán preislámico,[58] de nacionalismu, lliberalismu,[59] anticlericalismu[60] y d'oposición a tutelar de los alfaquíes.[61] Amás, distintos sitios web venceyaos con Mashaí fueron bloquiaos.[62]

En asitiándose el ayatolá Jamenei en contra de Mashaí en mayu de 2011, 25 persones venceyaes a Mashaí fueron deteníes poles fuercies del orde. Ente ellos atopaben dellos cargos medios de l'alministración iranina, según persones rellacionaes coles ciencies ocultes. Ente ellos, Abbás Amirifar, acusáu de distribuyir a gran esguila'l cedé de conteníu escatolóxicu ظهور بسیار نزدیک است (zohur besiâr nazdik ast, «la Parusía ta mui cerca»).[63] Dellos grupos partidarios del ayatolá Jamenei, como los Ansâr Hezbollâh («Compañeros del Partíu de Dios»), reclamaron la detención de Mashaí tamién.[64] El 22 de mayu, el vicepresidente Hamid Baqaí, cercanu a Mashaí y Ahmadineyad, foi condergáu a cuatro años de inhabilitación pa cargos públicos.[65] El día 13 de xunu, el fiscal xeneral iranín Mohsení Eyeí anunció la detención de dolce persones más rellacionaes cola corriente esviada».[66]


Predecesor:
Parviz Davudí
Vicepresidente d'Irán

2009
Socesor:
Mohammad-Reza Rahimi

Referencies[editar | editar la fonte]

  1. Afirmao en: Google Freebase Data Dump. Editorial: Google.
  2. «The president's awkward friend «El cafiante amigu del presidente»» (inglés). The Economist. Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  3. Forth, Robert (24 de xunetu de 2009). «In Iran, President's Deputy Is Stepping Down «Irán: el vicepresidente va dexar el cargu»» (inglés). New York Times. Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  4. 4,0 4,1 Farahabadí, Nimá (3 d'avientu de 2012). «Mashai Readies for the Presidency «Mashaí preparar pa la presidencia»» (inglés). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  5. «Clash Over Mashaei Reveals Fissures Within the Iranian Regime «El choque en redol a Mashaí revela fisuras nel réxime iranín»» (inglés) (26 d'abril de 2011). Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  6. Abedin, Mahan (29 de setiembre de 2011). «MIO29Ak01.html Embattled Ahmadinejad stands his corner» (inglés). Asia Times. Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  7. Tait, Robert (19 d'agostu de 2010). «Iranian President's New 'Religious-Nationalism' Alienates Hard-Line Constituency «El nuevu "nacionalismu relixoso" del presidente d'Irán -y aliena a los eleutores de la llinia dura»» (inglés). Payvand. Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  8. Ghazi, Siavosh (24 d'abril de 2011). «Iran's Ahmadinejad in new showdown with conservatives «Irán: nuevu enfrentamientu de Ahmadineyad colos conservadores»» (inglés). AFP. Archiváu dende l'orixinal, el 26 de xineru de 2013. Consultáu'l 1 de marzu de 2013. ««He is also criticised for his efforts to push for an "Iranian school of Islam" and his liberalism on cultural and social issues»»
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 «اسفندیار رحیم مشایی کیست؟ «¿Quién ye Esfandiar Rahim Mashaí?»» (persa). shomalnews. Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  10. Nome persa, دانشگاه صنعتی اصفهان Dânešgâh-y San'atí-y Esfahân; nome inglés: Isfahan University of Technology.
  11. En persa, مسئول تدوین استراتژی نظام جمهوری اسلامی در خصوص اکراد ایرانی, trescritu Mas'ul-y tadvin-y estrâteží-y nezâm-y Ŷomhurí-y eslâmí dar josus-y akrâd-y irâní.
  12. En persa, سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران –Sâzmân-y Farhangí Honarí-y Šahrdârí-y Tehrân–.
  13. «زندگی‌نامه: اسفندیار رحیم مشایی (۱۳۳۹-) «Biografíes: Esfandiar Rahim Mashaí (1339-)»» (persa). Hamshahrí (14 de xunetu de 2009). Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  14. En persa, مؤسسه مطالعات علمی Mo'assese-ye motâle'ât-y elmí.
  15. Rahimkhani, Kourosh (31 de marzu de 2011). «Esfandiar Rahim Mashaei: Iran's Next President? «Esfandiar Rahim Mashaí: ¿próximu presidente d'Irán?»» (inglés). Tehran Bureau. Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  16. En persa, سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری –Sâzmân-y Mirâs-y Farhangí, Sanâye'-y dastí va Gardešgarí–.
  17. « ویدیویی/ پایان اسلام‌گرایی به روایت مشایی «Videu: el final del islamismu según Mashaí»» (persa). alef.dir (18 de xunetu de 2009). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  18. 18,0 18,1 « آقای مشایی، به کجا چنین شتابان؟!!! «Señor Mashaí, ¿¿¿a ónde va usté con eses prieses!!!» (persa). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  19. « عملکردهای جنجا ل برانگیز اقای خاص! «Les realizaciones revesoses de Don Especial”»» (persa) (24 d'abril de 201). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  20. «عضو خبرگان رهبری: مشايی گفته تا دو سال دیگر آیت‌الله خامنه‌ای نیست «Miembru de l'Asamblea d'Espertos: Mashaí dixo qu'en dos años yá nun va tar el ayatolá Jamenei»» (persa) (31 de mayu de 2011). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  21. «مشایی:موسیقی را نمی‌فهمند و می‌گویند حرام است «Mashaí: “como nun entienden la música, dicen que ye haram”»» (persa) (9 d'ochobre de 2010). Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  22. «مشایی: ۲۰میلیون از ۲۴میلیون نفری که به احمدی‌نژاد رای دادند منتقد نظام هستند» (persa) (12 d'agostu de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 28 d'agostu de 2012. Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  23. «مشایی: انسان را که حذف کنیم خدا خودش حذف می‌شود» (persa) (9 de setiembre de 2009). Archiváu dende l'orixinal, el 26 de xunu de 2012. Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  24. «"مشایی: قدمت ۳۰ میلیون ساله خلیج فارس!" «Mashaí: ¡30 millones d'años d'antigüedá del Golfu Pérsicu!»» (persa) (11 de mayu de 2009). Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  25. «همه علیه اعضای دولت فعالیت می‌کنند «Tol mundu milita contra los miembros del gabinete»» (persa). diariu Etemad (17 de mayu de 2008). Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  26. « زندگینامه کهنه کار صبور سیاست ایران، اسفندیار رحیم مشایی «Biografía d'un paciente veteranu de la política d'Irán, Esfandiar Rahim Mashaí»» (persa) (14 d'avientu de 2012). Consultáu'l 2 de marzu de 2013. ««ایران امروز با مردم آمریکا و اسراییل دوست است. هیچ ملتی در دنیا دشمن ما نیست؛ این افتخار است. ما مردم آمریکا را از برترین ملت‌های دنیا می‌دانیم. در آینده، نژاد و کشور معنا ندارد. آینده از آن انسان‌هاست. هر منطقی که به خط‌کشی بین انسان‌ها بینجامد، منطقی است که در دنیا خریدار ندارد..» «Lo que ye güei, Irán ye amigu del pueblu d'Estaos Xuníos y d'Israel. Nenguna nación del mundu ye enemiga nuesa, y esto ye motivu d'arguyu. Nós vemos nel pueblu d'Estaos Xuníos a una de les meyores naciones del mundu. Nel futuru, la raza o'l país nun van significar nada. El futuru ye de los seres humanos. Toa lóxica que conduza a interponer fronteres ente los seres humanos, ye una lóxica que nel mundu de güei nun tien partidarios.»»
  27. «Israel i. Relations with Iran» (inglés). Encyclopaedia Iranica (15 d'avientu de 2007). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  28. «Iranian lawmakers demand vice president resign over Israel comments - See more at: http://news.monstersandcritics.com/middleeast/news/article_1423687.php/Iranian_lawmakers_demand_vice_president_resign_over_Israel_comments "Llexisladores iraninos reclamen la dimisión del vicepresidente por comentarios sobre Israel"» (inglés). Monster & Critics (13 de setiembre de 2008). Archiváu dende l'orixinal, el 2 d'ochobre de 2012. Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  29. «اعتراض‌ انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان مستقل به اظهارات اخير مشايي "Protestes d'asociaciones islámiques d'estudiantes independientes poles recién declaraciones de Mashaí"» (persa). Fars News. Consultáu'l 2 de marzu de 2013. «11-08-2008»
  30. «مشايي بايد به فكر استغفار "هزارباره" باشد «Mashaí tendría de pensar en pidir perdón mil vegaes a Dios»» (persa). Fars News (12 d'agostu de 2008). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  31. Karimí, Nasser (19 de xunetu de 2009). «Ahmadinejad Criticized By Hard-Liners Over Vice President Choice «Ahmadineyad, criticáu pela llinia dura pola so opción como vicepresidente»» (inglés). Huffington Post. Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  32. « رژيم صهيونيستي از مشايي به سازمان ملل و شوراي امنيت شكايت كرد «El réxime sionista quexar de Mashaí ante les Naciones Xuníes y el Conseyu de Seguridá»» (persa). Fars News (13 d'ochobre de 2008). Consultáu'l 2 de marzu de 2013. «« نابودي رژيم صهيونيستي بايد به يك هدف بين المللي تبديل شود. زيرا زيان هاي اين نظام صهيونيستي فاسد تنها دامن گير كشورهاي عربي و اسلامي نيست؛ بلكه به ضرر همه انسانيت تمام مي شود. » («La eliminación del réxime sionista tien de convertise nun oxetivu internacional, porque los efeutos nocivos d'esti réxime sionista corruptu non yá afecten a los países árabes ya islámicos, sinón que perxudiquen a tola humanidá.»)»
  33. 33,0 33,1 Qâsemiân, Monâ (18 de mayu de 2009). «کارنامه‌یی با نمره خاکستری «Un haber con nota gris»» (persa). Diariu Etemad. Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  34. Shahbâzí, Abdollâh (2 de xunu de 2009). «میراث فرهنگی ایران و کارنامه اسفندیار رحیم مشایی «El patrimoniu cultural d'Irán y la xestión de Esfandiar Rahim Mashaí»» (persa). Consultáu'l 2 de marzu de 2013.
  35. «سال 87، سال جدال چهار باغ عباسی و مترو اصفهان بود «1387, añu del discutiniu pol Chaharbagh y el metro de Isfahán»» (persa). خبرگزاری میراث فرهنگی (axencia de noticies del patrimoniu cultural) (31 de marzu de 2009). Consultáu'l 1 de marzu de 2013.
  36. En persa, سازمان حج و زیارت Sâzmân-y Hai va Ziârat.
  37. «مخالفت با الحاق سازمان حج به گردشگری «Oposición a la fusión de los institutos d'Haiŷŷ y Turismu»» (persa). BBC Persa. BBC (3 de mayu de 2009). Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  38. Worth, Robert (19 de xunetu de 2009). «Ex-President in Iran Seeks Referendu «Ex-presidente iranín aspira a un plebiscitu»» (inglés). New York Times. Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  39. Daragahi, Borzou (20 de xunetu de 2009). «Iran vice president resigns under pressure from hard-liners «Dimite'l vicepresidente d'Irán por presiones de la llinia dura»» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  40. Deshmukh, Jay (22 de xunetu de 2009). «Defiant Ahmadinejad defends controversial VP pick «Un Ahmadineyad griespu defende'l so revesosu candidatu a vicepresidente»» (inglés). AFP. Consultáu'l 3 de marzu de 2013. «I like Rahim Mashaie for 1,000 reasons. One of the biggest honours of my life and one of the biggest favours from God to me is knowing Rahim Mashaie «Gústame Rahim Mashaí por un millar de razones. Unu de los grandes honores de la mio vida y unu de los mayores favores que me fixo Dios ye conocer a Rahim Mashaí».»
  41. 41,0 41,1 «Iranian president fires two top officials; 2 more protesters reportedly killed «El presidente iranín despide a dos altos funcionarios; informes de dos manifestantes muertos»» (inglés). Los Angeles Times. Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  42. «Iranian vice-president 'sacked' «Destitúin al vicepresidente d'Irán»» (inglés). BBC News (25 de xunetu de 2009). Consultáu'l 3 de marzu de 2013.
  43. 43,0 43,1 «مشایی با 17شغل متفاوت رکورد‌الهام را‌شکست «Con 17 puestos distintos, Mashaí ruempe'l récor de Gholamhosein Elham»» (persa) (10 de marzu de 2010). Archiváu dende l'orixinal, el 4 d'ochobre de 2013. Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  44. «مشايي از نهاد رياست جمهوري رفت «Mashaí abandona la Presidencia»» (persa) (9 d'abril de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  45. En persa, شورای هماهنگی مناطق آزاد, Šôrâ-ye Hamâhangi-y Manâteq-y Âzâd.
  46. En persa, دبیر کمیسیون فرهنگی دولت Dabir-y komision-y farhangí-y dôlat.
  47. En persa, صندوق مهر امام رضا Sanduq-y Mehr-y Emâm Rezâ
  48. Institución dedicada a fomentar el turismu interior con carís relixosu a les zones afeutaes pola guerra Irán-Iraq. En persa, راهیان نور.
  49. En persa, کارگروه زیارت و فرهنگ رضوی –Kârgoruh-y Ziârat va Farhang-y Razaví–.
  50. En persa, شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور –Šôrâ-ye Âlí-y Omur-y Irâniân-y Jâreŷ az Kešvar–.
  51. En persa, مرکز ملی جهانی شدن –Markaz-y Mellí-y Ŷahâní Šodán–.
  52. شورای اطلاع‌رسانی دولت ایران –Šôrâ-ye Ettelâ'resâní-y Dôlat-y Irân–.
  53. En persa, جریان انحرافی (ŷarayân-y enherâfí).
  54. «شجوني: شاهد دارم که از مشايي پول مي‌گيرند «Šoŷxuní: Tengo testimonios de xente que coyó dineru de Mashaí»» (persa) (15 d'abril de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 6 d'abril de 2014. Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  55. «تلاش برای ایجاد رابطه ایران و آمریکا بدون موافقت رهبری ایران امکان پذیرنیست «Les tentatives de crear llazos ente Irán y Estaos Xuníos ensin l'alcuerdu del Líder nun tienen posibilidaes»» (persa) (21 de mayu de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  56. «توضیحات مشایی در مورد مرتاض هندی و جن کرمانی «Esplicaciones de Mashaí sobre'l faquir indiu y el yinn de Kermán»» (persa) (27 de xineru de 2010). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  57. «طیف مشایی از منابع عمومی برای انتخابات مجلس هزینه می‌کنند «La facción de Mashaí gasta dineru público nes eleiciones al Parllamentu»» (persa) (20 de mayu de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  58. « علی مطهری مشایی را مقصر دانست «Alí Motahharí considera culpable a Mashaí»» (persa). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  59. «احمدی نژاد تحت تاثیر مشایی لیبرال است/ برخی وزرا مشکل اخلاقی دارند «Ahmadineyad ta sol influxu del lliberal Mashaí / Dellos ministros son de moral dudosa»» (persa) (30 d'agostu de 2009). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  60. « تبلیغ ضد روحانیت در سایت اسفندیار مشایی «Propaganda contra los ulemas na web de Esfandiar Mashaí»» (persa). Centro de Documentación de la Revolución Islámica (13 de setiembre de 2010). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  61. En persa, ولایت فقیه velâyat-y faqih, principiu fundamental de la República islámica teorizado pol ayatolá Jomeini.
  62. «سایت‌های آزادی‌نیوز٬ آئين‌نیوز و نها‌ل‌نیوز فیلتر شدند «Bloquiaes les webs azadinews.dir, nahalnews.dir y aeennews.com»» (persa) (22 de mayu de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  63. «موج دستگیری‌ در اطرافیان مشایی و گروهک وابسته‌اش «Fola de detenciones ente los próximos a Mashaí y el so grupúsculo»» (persa) (18 de mayu de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  64. «انصار حزب الله: مشایی را دستگیر کنید «Ansar Hezbollah: Arresten a Mashaí»» (persa) (19 de mayu de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  65. «معاون رئیس جمهور به 4 سال انفصال از مسئولیت محکوم شد «Vicepresidente de la república, condergáu a cuatro años de inhabilitación»» (persa) (31 de mayu de 2011). Consultáu'l 6 de marzu de 2013.
  66. «سخنگوی قوه قضاییه: بیش از ۱۲ نفر را در ارتباط با جریان انحرافی دستگیر کرده ایم «Voceru del poder xudicial: Detuvimos a más de 12 persones venceyaes a la corriente esviada»» (persa) (13 de xunu de 2011). Archiváu dende l'orixinal, el 13 de setiembre de 2011. Consultáu'l 6 de marzu de 2013.